Łożyska | |
|
Łożyska kulkowe zwykłe poprzeczne.
Łożyska kulkowe jednorzędowe i dwurzędowe poprzeczne są nierozłączne, składają się z pierścienia zewnętrznego, pierścienia wewnętrznego oraz koszyka z kulkami. Przystosowane są przede wszystkim do pracy z dużą prędkością obrotową i przeznaczone do przenoszenia obciążeń promieniowych.
Łożyska kulkowe zwykłe mogą również, w wąskim zakresie, przenosić niewielkie obciążenia w kierunku osiowym, zwłaszcza łożyska dwurzędowe.
Łożyska kulkowe zwykłe skośne poprzeczne.
Łożyska kulkowe skośne jednorzędowe jednokierunkowe poprzeczne nie są rozłączne, składają się z pierścienia zewnętrznego, pierścienia wewnętrznego oraz koszyka z kulkami prowadzonego na pierścieniu wewnętrznym (litera
B za oznaczeniem kosza) lub na pierścieniu zewnętrznym(litera A za oznaczeniem kosza) albo na samych kulkach(brak litery za oznaczeniem kosza).
Podstawową cechą odróżniającą łożyska skośne od zwykłych łożysk kulkowych jest inne wykonanie bieżni wewnętrznej pierścienia zewnętrznego. Bieżnia ta jest ukierunkowana osiowo w jedną stronę, dzięki czemu łożyska takie mogą przenosić znaczne obciążenia osiowe w tę właśnie stronę.
Łożyska kulkowe wahliwe poprzeczne.
Łożyska kulkowe wahliwe są nierozłączne. Charakteryzują się dwoma rzędami kulek i kulistą bieżnią pierścienia zewnętrznego,co pozwala na swobodne ustawianie się wzajemne pierścieni. Łożyska wahliwe występują w odmianach z otworem walcowym lub stożkowym o zbieżności 1:12, zarówno w wersji odkrytej, jak i uszczelnionej (2RS). Serie 112.. i 113.. mają szeroki pierścień wewnętrzny, zaopatrzony dodatkowo w nacięcie do mocowania.
Łożyska stożkowe.
Łożyska stożkowe składają się z dwóch rozłącznych elementów: pierścienia zewnętrznego, w którym znajduje się jedna ze skośnych bieżni łożyska, oraz pierścienia wewnętrznego, na którego bieżni osadzony jest koszyk z elementami tocznymi. Elementy toczne są stożkami o ściętych wierzchołkach. Z wyglądu przypominają wałeczki czy rolki, stąd potoczna nazwa – łożyska rolkowe czy wałeczkowe. W normalnych warunkach pracy pierścień wewnętrzny, pierścień zewnętrzny i wałeczki przenoszą obciążenie, podczas gdy koszyk rozdziela i utrzymuje wałeczki. Pierścień wewnętrzny z wałeczkami zwany jest często podzespołem wewnętrznym. Dwuczęściowość łożysk stożkowych ma różne zalety przy montażu i manipulowaniu łożyskiem. W łożysku stożkowym elementy toczne pracują na skośnych względem osi łożyska bieżniach, przy czym wszystkie tworzące ściętych stożków przecinają się w jednym punkcie na osi łożyska, co zapewnia prawidłowe obtaczanie wałeczków na bieżniach.
Łożyska walcowe poprzeczne.
Bogactwo odmian konstrukcyjnych powoduje, że trudno opisać szczegółowo budowę łożysk walcowych. Na ogół łożyska walcowe poprzeczne składają się z koszyka z wałeczkami, który jest związany na stałe z jednym z pierścieni (wewnętrznym N, NP, NF lub zewnętrznym NU, NJ, NUP, NH) oraz drugiego, swobodnego pierścienia o zróżnicowanej budowie. Ta właśnie zróżnicowana budowa swobodnego pierścienia przyczyniła się do powstania tak wielu odmian konstrukcyjnych. Poszczególne odmiany konstrukcyjne zostały ujęte powyżej w seriach wymiarowych. Cechą charakterystyczną wszystkich łożysk walcowych
jest ich rozbieralność, oczywiście z wyjątkiem łożysk bez swobodnego pierścienia.
Łożyska igiełkowe poprzeczne.
Łożyska igiełkowe są odmianą łożysk walcowych, w których długość wałeczka jest co najmniej sześć razy większa od jego średnicy. Pod względem budowy, rozmiarów i różnorodności typów oraz możliwości zastosowań stanowią
bezsprzecznie największą grupę łożysk tocznych. Każda odmiana ma charakterystyczne cechy, jednak z zasady łożyska igiełkowe wykazują dużą nośność przy stosunkowo niewielkich gabarytach. Sprzyja to uzyskaniu zwartej
konstrukcji węzła, a bogactwo rozmiarów i typów daje konstruktorom duże możliwości rozwiązań technicznych. Linia styku między bieżniami i igiełkami jest zmodyfikowana (igiełki profilowane na końcach), co nie tylko eliminuje
szkodliwe naprężenia krawędziowe, ale pozwala także na minimalną niewspółosiowość między wałem a oprawą. Łożyska wyposażone są w koszyki stalowe lub z blachy stalowej. W łożyskach mniejszych spotyka się też kosze
z poliamidu wzmacnianego włóknem szklanym.
Łożyska baryłkowe poprzeczne.
Łożyska baryłkowe poprzeczne są nierozłącznymi łożyskami wahliwymi, przeznaczonymi do dużych i złożonych obciążeń. Jednorzędowe mają jeden rząd baryłek, kulistą bieżnię pierścienia zewnętrznego i jedną bieżnię pierścienia
wewnętrznego, dwurzędowe zaś dwa rzędy baryłek, kulistą bieżnię pierścienia zewnętrznego i dwie bieżnie pierścienia wewnętrznego. Wykonywane są z otworem cylindrycznym do montowania bezpośrednio na wale lub otworem stożkowym o zbieżności 1:12 (K) do mocowania na tulejach wciąganych
lub wciskanych. Serie 240 i 241 wykonywane są z otworem stożkowym o zbieżności 1:30 (K30) i mocowane na tulejach o tejże zbieżności. Cechą charakterystyczną większości łożysk baryłkowych poprzecznych jest rowek
smarowy i trzy otwory smarowe na pierścieniu zewnętrznym oznaczane najczęściej symbolem W33.
Łożyska kulkowe zwykłe wzdłużne.
Wszystkie typy łożysk kulkowych wzdłużnych są rozłączne. Łożyska jednokierunkowe składają się z pierścienia wewnętrznego montowanego na wał, zewnętrznego montowanego w oprawę i koszyka z kulkami. Łożyska dwukierunkowe składają się z pierścienia wewnętrznego montowanego
na wał, dwóch zewnętrznych montowanych w oprawę i dwóch koszyków z kulkami. Pierścienie zewnętrzne łożysk kulkowych wzdłużnych alternatywnie mogą mieć płaską lub kulistą powierzchnię osadzenia.
Łożyska samonastawne.
Łożyska samonastawne są zwykłymi łożyskami kulkowymi jednorzędowymi poprzecznymi, ze zmodyfikowaną powierzchnią pierścienia zewnętrznego. Powstały na podstawie łożysk kulkowych jednorzędowych poprzecznych. Najbardziej charakterystyczną cechą łożysk samonastawnych, a jednocześnie odróżniającą je od zwykłych łożysk kulkowych jest kulista zewnętrzna powierzchnia pierścienia zewnętrznego. Taka budowa umożliwia montaż tych łożysk w oprawach łożyskowych, w których nabierają charakterystycznych
właściwości. Różnorodność typów łożysk samonastawnych wynika z różnic w ich budowie, podyktowanych z kolei odmiennymi sposobami montażu.
Łożyska ślizgowe przegubowe.
Dzięki swojej konstrukcji – części toczne zastąpione częściami ślizgowymi, wahliwość – są przystosowane do przenoszenia bardzo dużych obciążeń. Realizują ruchy nastawne, oscylacyjne, przechylne i wahliwe. Znalazły zastosowanie wszędzie tam, gdzie na skutek bardzo dużych obciążeń łożyska toczne nie potrafiły właściwie spełnićswojej funkcji.
Występuje wiele odmian łożysk ślizgowych ze względu na budowę oraz rodzaj zastosowanych materiałów. Charakterystyczną cechą łożysk przegubowych jest to, że obie powierzchnie pracujące (trące) należą do łożyska.
|
|
| |
|